Vorige week bracht federaal minister van klimaat, leefmilieu, duurzame ontwikkeling en Green Deal Zakia Khattabi een bezoek aan Leuven. De minister maakte er kennis met de sociaalinclusieve klimaataanpak in Leuven. Leuven 2030 bracht de minister daartoe in contact met verschillende partners uit haar netwerk. Het bezoek bood ook kansen om gericht uit te wisselen in het kader van de recente selectie van Leuven voor de Europese Missie voor Klimaatneutrale en Slimme Steden, waarin ook de federale overheid een rol speelt.
“Stad Leuven en Leuven 2030 werken momenteel intensief, samen met hun netwerk, aan het klimaatcontract dat ze in het najaar van 2023 bij de Europese Commissie neerleggen in het kader van de selectie van Leuven voor de Europese Missie voor Klimaatneutrale en Slimme Steden. Dit contract bestaat onder meer uit een ambitieus actieplan en een overzicht van de verschillende engagementen die hieraan gekoppeld zijn”, vertelt Katrien Rycken, directeur van Leuven 2030. “Naast het Leuvense ecosysteem dient in dit contract ook de federale overheid haar engagementen voor een versnelde klimaattransitie te benoemen. Het bezoek van de minister markeert de start van deze waardevolle samenwerking met de federale overheid.”
“Het lokale niveau staat dicht bij burgers en doeners op het terrein en vormt de uitgelezen plek voor experimenten die tonen wat mogelijk is”, stelt federaal minister Zakia Khattabi. “Deze inzichten zijn ook voor het federale niveau cruciale informatie om de transitie naar een klimaatneutrale, circulaire samenleving vooruit te stuwen. Een ding is zeker, deze transitie kan alleen maar slagen als iedereen aan boord is.”
Energetisch renoveren voor iedereen
De focus van het ministeriële bezoek ligt op hoe in Leuven gewerkt wordt aan een sociaal rechtvaardige transitie. Daarom bracht minister Khattabi eerst een bezoek aan een renovatieproject van vzw Minder=Meer bij noodkopers in Wijgmaal. Minder=Meer helpt Leuvenaars met beperkte financiële middelen om noodzakelijke renovatiewerken uit te voeren die een positieve impact hebben op de energiezuinigheid en woonkwaliteit. Minder=Meer wil energiezuinig renoveren haalbaar maken voor iedereen en richt zich in het bijzonder op mensen in een kwetsbare situatie.
“Als je weet dat ongeveer 4% van de woningeigenaars in Vlaanderen het geld niet heeft om de slechte woonkwaliteit van zijn woning te pakken, en dat woonkwaliteit ook over slechte isolatie of energieverslindende verwarming gaat, dan is het essentieel om manieren uit te werken om deze woningen in de eerste plaats te renoveren”, vertelt Frouke Wouter van Minder=Meer. “In Leuven is dit niet anders: we schatten dat het om en bij de 1.000 woningen gaat. De impact op de daling van de CO2-uitstoot en de verhoging van de woonkwaliteit, de veiligheid en het comfort is sowieso groter bij deze gezinnen. Na renovatie krijgt een label F-woning minstens een label C. Voor de financiering van de renovatiewerken kunnen we de eigenaars een renteloze renovatielening met uitgestelde terugbetaling aanbieden. Zo kunnen we ook de laagste inkomens meenemen in de klimaattransitie. Financiering is één aspect. Voor de uitvoering kan de eigenaar rekenen op een volledige renovatiebegeleiding, van plan tot aannemers zoeken en aansturen. Wat we elke dag leren in dit all-in-renovatietraject met bouwheer, aannemers, architecten en begeleiders, geeft handvaten om samen met alle betrokkenen modellen uit te werken die de renovatiegolf kunnen aanjagen en faciliteren.”
Sociaalinclusieve circulaire stad
Daarna ging het bezoek verder in maakleerplek, waar de nadruk lag op sociaalinclusieve circulaire initiatieven.
“Leuven pionierde drie jaar geleden met een circulaire strategie. Die strategie is van groot belang om als stad klimaatneutraal te worden. Meer dan de helft van de CO2-uitstoot in Vlaanderen is immers afkomstig van het produceren en verwerken van materialen. Met onze circulaire strategie willen we alle kostbare materialen en grondstoffen zoveel mogelijk hergebruiken”, vertelt schepen van klimaat en duurzaamheid David Dessers. “We geloven dat de betrokkenheid van alle Leuvenaars cruciaal is om van Leuven een circulaire stad te maken. We zijn dan ook heel blij dat we vanmiddag aan minister Khattabi in maakleerplek konden toelichten hoe we samen met Leuvenaars werk maken van die sociaalinclusieve circulaire stad.”
“In maakleerplek komen wetenschappers, ondernemers, kunstenaars, scholen, werknemers uit sociale economie samen, breinen en doeners. Zij hebben één gezamenlijke droom: Leuven mooier, aangenamer en klimaatneutraal maken. Door hier samen te werken, wordt het ondenkbare mogelijk. Die samenwerkingen hebben spontaan al geleid tot mooie initiatieven rond circulariteit, rond het hergebruiken van materialen en grondstoffen”, zegt schepen van economie en stadsgebouwen Lalynn Wadera. “Interessant om weten is ook dat de stad de gebouwen zelf ook ingericht heeft met gebruikte of herbruikbare materialen.”
Minister Khattabi bracht eerst een bezoek aan het High Tech lab. Het High Tech lab is een open community circulaire werkruimte waar technologie, creativiteit en mensen elkaar ontmoeten en upcycling centraal staat. Vervolgens ging het naar de Repair Hub waar Leuvenaars elke tweede zaterdag van de maand hun defecte toestellen samen met een hersteller repareren. Tenslotte bracht de minister een bezoek aan de gereedschappenbib van MAAKbar waar je allerlei materialen kunt ontlenen. MAAKbar maakt van circulaire economie een inclusief en participatief verhaal door een nauwe samenwerking met sociale organisaties, dienstencentra, buurten en handelaars.
In gesprek met stakeholders
Tot slot ging minister Khattabi in De Hoorn in gesprek met bestuurders van Leuven 2030 en enkele vertegenwoordigers van stad Leuven en maakte ze kennis met enkele impactgedreven bedrijven zoals BUUR part of SWECO en Futureproofed en sociale organisaties zoals Buurtwerk ’t Lampeke. Ze wisselden uit over de recente selectie van Leuven voor de Europese Missie voor Klimaatneutrale en Slimme Steden, de complexe uitdagingen van deze urgente, sociaalrechtvaardige transitie en de rol van de federale overheid hierin.