Hal 9: een energieknooppunt voor de buurt

Historische gebouwen duurzaam renoveren en tegelijkertijd het karakter en de authenticiteit van het gebouw bewaren, is vaak een uitdaging. Bij de renovatie van Hal 9, op de hoek van de Karel Schurmansstraat en de Werkhuizenstraat, was van bij het ontwerp al duidelijk dat stad Leuven sowieso voor een 100% fossielvrij ontwerp zou gaan. Maar de stad wil nog een stap verder gaan dan alleen het gebouw zelf fossielvrij maken. De hal wordt uitgerust met technieken die niet alleen het gebouw zelf van energie voorzien, maar ook de omliggende buurt kunnen ondersteunen.

_{Foto © Henderyckx}

Meer zonnepanelen dan nodig

Eén van de eerste stappen richting een energie-efficiënte Hal 9 is een uitgebreide zonnepaneelinstallatie op het dak. Deze installatie zal overgedimensioneerd worden, met andere woorden: groter worden dan het gebouw zelf nodig heeft. Daardoor kan het teveel aan groene stroom op termijn ofwel opgeslagen worden in een batterij om ’s avonds binnen de hal zelf te gebruiken, ofwel gedeeld worden met andere gebruikers in de buurt. Om de installatie te kunnen dragen, wordt de draagstructuur van het dak verstevigd.

Groene warmte voor de buurt

Onder de hal komt een uitgebreid BEO-veld (Boorgat Energie Opslag), dat niet alleen warmte en koeling voor Hal 9 zelf kan leveren, maar ook het potentieel heeft om warmte en koeling te leveren aan een eventueel toekomstig warmtenet voor de omliggende buurt. Door nu al boringen te voorzien onder het volledige gebouw, wordt ook hier dus gekozen om nu al méér capaciteit te voorzien dan nodig, met blik op de toekomst. Eens de renovatiewerken achter de rug zijn, is het maken van boorgaten onder de hal immers geen optie meer.

Daarnaast onderzoekt de stad de optie om riothermie toe te passen: warmte winnen uit het afvalwater van een nabijgelegen collector van Aquafin. Deze collector vangt het afvalwater op van ongeveer 8.000 inwoners. Door deze warmte terug te winnen, kan het warmtenet  gevoed worden en het BEO-veld in evenwicht gehouden worden.

Circulaire materialen

In de ontwerp- en materiaalkeuzes werd de focus gelegd op circulariteit en hernieuwbare materialen. Waar mogelijk worden materialen zo geplaatst dat ze later zonder verlies van waarde of functionaliteit hergebruikt kunnen worden. Wanneer het kan, kiest de stad liefst ook voor hernieuwbare materialen. Niet-hernieuwbare materialen zitten voornamelijk verwerkt in de basisstructuur van het gebouw, voor stabiliteitsredenen. Dat wordt echter deels gecompenseerd doordat de structuur sowieso een lange levensduur heeft.

Daarnaast is een bestaand gebouw renoveren op zich al deels een duurzame keuze, want door de afgeleefde hal te restaureren en te hergebruiken voor een nieuwe functie, wordt nieuwbouw elders vermeden.

De GRO duurzaamheidsmeter als leidraad

Om systematisch en gestructureerd te werk te gaan op vlak van duurzaamheid, maakt de stad bij het ontwerp ook gebruik van de GRO duurzaamheidsmeter als leidraad.

Toekomstbestendige infrastructuur

Stad Leuven kijkt naar dit renovatieproject met de blik op 2030, en verder. De basis voor een duurzaam warmtenet wordt gelegd, zonnepanelen worden gemaximaliseerd en de infrastructuur wordt voorbereid voor verdere innovaties, zoals energiedelen. De uitdaging: Hal 9 laten uitgroeien tot een energieknooppunt voor de buurt. Wat nu een renovatie lijkt, is eigenlijk de bouw van een duurzame energiehub voor de stad.