Zonnepanelen op grote Leuvense daken: 3 obstakels

Leuven zit qua zonne-energieproductie in de middenmoot van de Vlaamse centrumsteden: we doen het niet slechter, maar ook niet beter dan gemiddeld. De toenemende vraag naar elektriciteit voor elektrische auto’s en hernieuwbare verwarming, zoals warmtepompen, voert de druk om meer lokale, groene stroom te produceren op. Met een huidig vermogen van bijna 44 megawatt, halen we slechts 40% van wat we in 2030 denken nodig te hebben.

Veel onbenut potentieel

Leuven heeft nog veel potentieel voor zonnepanelen. Vooral de grootste daken bieden kansen om in één klap grote sprongen te maken. Netbeheerder Fluvius berekende dat als we de 20 grootste daken in Leuven die nu nog niet over zonnepanelen beschikken vol leggen, we geen netverzwaring nodig hebben.

Samen met energiecoöperatie ECoOB uit Wijgmaal, stelden we een aantrekkelijk aanbod op: ECoOB installeert zonnepanelen met kapitaal van aandeelhouders en van stad Leuven, en verkoopt de groene stroom voordelig aan de gebouweigenaar, die na 20 jaar eigenaar wordt van de installatie. Dit biedt voordelen voor iedereen: de gebouweigenaar hoeft zelf geen kapitaal in te brengen, de stad en de aandeelhouders van ECoOB krijgen een rendement, en een deel van de winst kan zelfs dienen om andere doorbraakprojecten uit het Klimaatcontract te financieren via het klimaatfonds. “Toch blijft het succes voorlopig beperkt vanwege enkele onvoorziene obstakels“, verklaart Nick Meynen, programmamanager bij Leuven 2030.

Zonnepanelen zijn op dit moment erg interessant: de prijzen staan laag, en veel organisaties en bedrijven vinden zo zelf hun weg naar meer zon, maar dan buiten de prefinanciering en het klimaatfonds om. Nick Meynen

Waarom het aanbod voorlopig weinig tractie krijgt

Alle daken in één keer

“Het idee achter dit project is dat we de grootste daken eerst aanpakken, zodat we meteen grote stappen zetten”, vervolgt Nick, “maar de eigenaren van die grote daken bezitten vaak meerdere gebouwen in België en in het buitenland. Zij vertellen ons dat het daarom niet interessant is om voor het dak van hun lokale Leuvense site een apart project op te starten. Ze werken vaak met Vlaamse of internationale aanbestedingen, waarbij al hun gebouwen in één keer met zonnepanelen worden uitgerust. Daar vingen we dus bot, want voor hen is een aanbod dat enkel voor Leuven geldt een onwelkome versnippering.”

Dak zkt. plan

“Daarnaast zijn sommige daken aan renovatie toe vooraleer ze geschikt worden om zonnepanelen op te leggen. Zo’n renovatie kan wel pas als de toekomstige invulling van het gebouw vast ligt. Gebouwen die dus nog in een herbestemmings- of renovatietraject zitten, vielen af”, zegt Nick Meynen.

Verbruiksdata krijgen is soms moeilijk

Tot slot bleek het uitwerken van een voorstel op maat ook geen evidentie. “Samen met projectpartner ECoOB hebben we een allesomvattend aanbod uitgewerkt waarbij de dakeigenaar bijna niets meer hoeft te doen, zelfs geen kapitaal inbrengen”, haalt Nick aan. “Maar om een goed voorstel uit te werken, heeft ECoOB vooraf wel enkele basisgegevens nodig van de gebouweigenaar, zoals de gedetailleerde verbruiksgegevens van de laatste 3 jaar, en de details van de meterkast. Soms bleek er geen tijd of capaciteit beschikbaar om deze op te zoeken. Er is natuurlijk steeds een zekere mate van bereidheid nodig om in dit verhaal mee te stappen”.

Volgende stappen

“Als de eigenaren van de grootste daken beslissen om toch zonnepanelen te leggen als deel van een Vlaamse of internationale strategie voor hun gebouwen, dan juichen we dat natuurlijk ook toe: hoe meer zonnepanelen hoe beter. Maar binnen het Klimaatcontract zetten we dit project in gewijzigde vorm voort, en verkennen daarnaast pro-actief nog andere pistes. Zo breidden we ons doelpubliek uit naar alle Leuvense bedrijven en organisaties met een dak dat groter is dan 200 m², met succes: één gebouweigenaar stapt mee in ons verhaal, en twee zitten denken er nog over na. Daarnaast werken ECoOB, de stad en Leuven 2030 ook aan een initiatief waarbij Leuvense inwoners samen zouden kunnen intekenen op bijvoorbeeld een groepsaankoop, dat gebruik maakt van een soortgelijk prefinancieringssysteem, dus zonnepanelen zonder eigen kapitaal te hoeven inbrengen.

“Bovendien is het niet zo dat zonnepanelen buiten dit aanbod om niet interessant zijn”, concludeert Nick Meynen, “de prijzen staan momenteel laag, en de voordelen zijn bekend. Veel organisaties en bedrijven vinden zo zelf wel hun weg naar meer zon. Jammer genoeg gebeurt dat niet altijd op een sociaal rechtvaardige manier: huiseigenaren en grote bedrijven kunnen vaak wel genieten van de voordelen, terwijl bijvoorbeeld huurders of scholen vaak niet alle hefbomen in handen hebben om zonnepanelen te leggen en van die investering te profiteren. Dat is waarom onze aandacht nu deels verschuift van de grootste daken naar de doelgroepen die het meest gebaat zijn met het krijgen van goedkopere energie.”