Sociale rechtvaardigheid is essentieel als we klimaatbeleid willen laten slagen

"De klimaatverandering treft mensen die er het minst toe hebben bijgedragen, het hardst", aldus Tine Hens (Mo*). Een binnenkomer om U tegen te zeggen. Want gelijk heeft ze: eilandbewoners zien de zee nu al langzaam maar zeker landinwaarts trekken. Maar ook wie in Leuven woont in een slecht geïsoleerd huis woont en zelden de verwarming aanzet uit vrees voor een hoge energiefactuur, heeft logischerwijs een kleinere CO₂-uitstoot. Toch profiteren mensen in deze situatie vaak het minst van steunmaatregelen die bedoeld zijn om onze uitstoot aan banden te leggen. Want het kluwen van premies en jargon dat komt kijken bij een energetische renovatie, is niet altijd simpel te ontwarren, en de drempels zijn hoog.

Op 16 januari organiseerde Leuven 2030 op initiatief van Erik Béatse van Playces, Karin Nelissen van Buurtwerk 't Lampeke, Dirk Masquillier van SAAMO, alsook samen met Minder=Meer en De Ruimtevaart, een 'praktijkdag sociale rechtvaardigheid'. Meer dan 60 deelnemers zaten er rond de tafel met de opdracht om dieper in te gaan op de verwevenheid tussen duurzaamheid en maatschappelijke kwetsbaarheid. Experten Wim Van Lancker (KU Leuven), Tine Hens (o.a. Mo*) en Yves Deweerdt (Vito) stelden de uitdaging van de sociaal-rechtvaardige transitie op scherp en maakten de moeilijkheden waar mensen in kwetsbare posities tegenaan lopen op vlak van duurzaamheid, concreet. Want aandacht voor sociale rechtvaardigheid is essentieel als we willen dat projecten die bijdragen aan de klimaattransitie slagen.

Wat zijn de dominante logica's die vandaag het vertrekpunt vormen voor klimaatacties- en beleid? Welke overtuigingen zitten bij velen ingebakken, al dan niet bewust? Waarom denken we dat bepaalde klimaatmaatregelen voor iedereen wel zullen werken? Welke onzichtbare vooroordelen en paradoxen spelen mee? Sociaal-rechtvaardig klimaatbeleid heeft enkel kans op slagen als we onze bestaande overtuigingen laten varen. Ze echt durven omkeren. Verschillende deelnemers lieten na afloop weten dat de input hen had geraakt, en dat het geen optie is om dit thema uit de weg te gaan.

Leuven 2030 streeft naar een sociaal rechtvaardige klimaattransitie. Waarbij niemand achterblijft. Daarom namen onder andere meerdere bestuurders van de organisatie deel aan deze inspirerende praktijkdag. De sociale organisaties komen binnenkort samen om dit event te evalueren en de vervolgstappen te bespreken.

‍