Co-creatie met financiële sector voor uitwerking Leuvens klimaatfonds

Op 11 juni brachten we - samen met stad Leuven en impactinvesteringscollectief Impact Finance Belgium - 46 investeerders, financiële instellingen en fondsbeheerders bij elkaar in De Hoorn in Leuven. De bedoeling: samen nadenken over een nieuw soort fonds dat financieel en maatschappelijk rendement onlosmakelijk aan elkaar koppelt. Veel financiële partijen zijn al langer aan de slag met hun duurzaamheidsstrategie, maar dit was de eerste keer dat zoveel partijen actief de uitdaging aangingen om samen na te denken over hoe zij zo’n nieuw model mogelijk kunnen maken. Het is een nieuwe stap in de uitvoering van het Leuvens Klimaatcontract.

‍

Van plan naar uitvoer: op welke manier het Leuvens Klimaatcontract financieren?

Het Leuvens Klimaatcontract bevat 86 doorbraakprojecten die de Leuvense CO₂-uitstoot reduceren en barrières aanpakken die een versnelde daling in de weg staan. Om alle doorbraakprojecten te realiseren, is financiering nodig. Daarom bevat het Klimaatcontract ook een financieel luik. Daarin werd met de hulp van financiële experten een business case uitgewerkt voor 13 representatieve doorbraakprojecten. Op basis van een kosten-batenanalyse werden onder meer de investeringsnood en het potentiële financiële rendement berekend, en werden de projectrisico’s ingeschat. Ook de maatschappelijke meerwaarde en de kost van in-actie werden geraamd.  

“De business cases en analyses leerden ons een aantal belangrijke zaken over de financiering van de Leuvense transitie”, zegt Filip Coenen, financieel architect bij Leuven 2030. “We zijn erin geslaagd om financieel interessante cases te ontwikkelen voor bepaalde doorbraakprojecten, bijvoorbeeld in het energiedomein. Maar we merkten ook dat bepaalde projecten minder interessant zijn binnen de dominante financiële logica, zoals bijvoorbeeld onthardings- en mobiliteitsprojecten. Voor die projecten werd de return pas duidelijk wanneer we ook de positieve maatschappelijke impact in geldwaarde uitdrukten en de vaak vergeten kost van in-actie begrootten.”

Deze inzichten geven richting aan hoe we verder werken aan de financiering van het Leuvens Klimaatcontract. Voor de sociaal rechtvaardige transitie die in Leuven wordt nagestreefd, zijn immers álle doorbraakprojecten nodig. Ook die projecten die zorgen voor een gezonde, klimaatbestendige omgeving voor iedereen en de meest kwetsbaren in de Leuvense samenleving meenemen, ook wanneer ze geen onmiddellijk financieel rendement opleveren. Daarom werken we nu aan een fonds dat de doorbraakprojecten slim combineert en koppelt zodat projecten die winst opleveren mee de financiële risico’s afdekken van projecten zonder (onmiddellijk) financieel rendement. Zo ontstaat een beleggingsportefeuille die een aanvaardbaar marktrendement combineert met een duidelijke impactpositionering.

‍

Naar een Leuvens klimaatfonds in co-creatie met de financiële sector

Om aan te tonen dat zo’n opzet werkt, werken we toe naar een eerste fonds dat een selectie aan doorbraakprojecten financiert. De selectie werd zo gemaakt dat ze een goede test is voor het grotere transitiefonds dat we beogen. De verschillende emissiedomeinen zijn vertegenwoordigd en zowel doorbraakprojecten in een prille fase als in een vergevorderd stadium van ontwikkeling werden geselecteerd.  Ook de maturiteit van de business cases, een berekening van de emissie-impact en het sociale karakter werden in de weegschaal gelegd. Voor elk geselecteerd doorbraakproject vatten we belangrijke financiële parameters in de business cases. Deze cases en de visie voor het Leuvens transitiefonds werden op 11 juni voorgesteld aan een publiek van 46 financiële spelers.  

‍

‍

“Alle investeerders, financiële instellingen en fondsbeheerders werden tijdens het event uitgenodigd om actief mee na te denken over wat er voor hen nodig is om zo’n nieuw soort fonds dat financieel en maatschappelijk rendement onlosmakelijk aan elkaar koppelt, mogelijk te maken”, vertelt Filip Coenen. “Het enthousiasme om mee de uitdaging aan te gaan en het besef dat het nodig is om over de grenzen van de eigen modellen heen te kijken, is bij veel partijen groot. Dat enthousiasme vertaalde zich ook concreet in de ondertekening van een intentieverklaring om samen verder te werken aan innovatieve investeringsmogelijkheden.”

“Het enthousiasme om mee de uitdaging aan te gaan en het besef dat het nodig is om over de grenzen van de eigen modellen heen te kijken, is bij veel financiële partijen groot", zegt Filip Coenen, Financieel Architect voor het Leuvens Klimaatcontract.

Dat het samenbrengen van zo’n diverse groep aan financiële spelers vanuit die vraag nieuw is, bevestigt ook Astrid Leyssens, nauw betrokken bij de organisatie van het event en zelf impact investeerder en expert bij We Are Impact Collective. “Veel financiële partijen zijn natuurlijk al langer aan de slag met hun duurzaamheidsstrategie en willen investeren in het reduceren van negatieve of het versterken van positieve impact. Dat zoveel partijen bereid zijn om hun expertise in te zetten en daarbij vertrekken van wat nodig is voor de klimaatomslag is een sterk signaal”, aldus Leyssens.

‍

‍

“Uiteraard zullen we als stad één van de dragers zijn van het investeringsfonds, naast de reguliere investeringen die we al doen”, zegt burgemeester Mohamed Ridouani. “Europa erkent Leuven als innovatiehoofdstad, die als voorbeeld kan dienen voor andere Europese steden, omwille van de aanwezige kennis in de stad, de vernieuwende initiatieven die we reeds genomen hebben op vlak van klimaat, economie, sociaal beleid… en uiteraard onze structurele samenwerking met kennisinstellingen, bedrijven en inwoners. Die aanpak trekken we nu door om samen met Leuven 2030 vernieuwde investeringsmodellen uit te werken, waarbij niet alleen het financiële telt, maar ook de maatschappelijke winst in kaart gebracht wordt."

‍